26. nóvember 2020 09:26
Fundurinn var tekinn upp og er aðgengilegur á facebooksíðu Stjórnvísi.
Sæunn Þorkelsdóttir í stjórn faghóps um góða stjórnarhætti setti fundinn og kynnti fyrirlesara. Fyrirlesturinn fjallaði um stjórnarmenn í nýsköpunarfyrirtækjum og eftir hvaða eiginleikum og þekkingu sé helst sóst eftir í fari þeirra. Einnig var brugðið ljósi á hvort og þá hvernig hlutverk slíkra stjórna er frábrugðið almennt skilgreindu hlutverki stjórna, hvort starfshættir séu með öðrum hætti en almennt gerist og hvernig umbunað er fyrir vinnu fólks í slíkum stjórnum. Flutt voru þrjú erindi.
Gréta María Grétarsdóttir, stjórnarformaður Matvælasjóðs og ráðgjafi í stefnumótun hjá fjártæknifyrirtækinu Indó var fyrsti fyrirlesari dagsins. Hún sagði marga ekki gera sér grein fyrir því hve mikilvægt væri að skipa stjórn strax. Góð stjórn getur skilið á milli þess að sprotinn nái árangri eða ekki. Þetta er langur ferill frá því hugmyndin kviknar og þar til hún er komin í sölu. Frumkvöðullinn þarf að stýra ferðinni hvaða folk hann vill fá með sér. Mikilvægt er að skipa þekkingarráð ef það er ekki til staðar í stjórninni. Það skiptir líka miklu máli hversu vel maður þekkir sjálfan sig og í hverju þarf maður aðstoð. Frumkvöðlar skapa sína eigin framtíð að vera ákveðnir í að leita til þeirra sem mikilvægt er að leita til. Ef frumkvöðullinn hefur ekki ráð á að hafa góða stjórn þá er mikilvægt að ná fólki inn með því ráðgjafinn fær hlut í fyrirtækinu.
Guðmundur Fertram Sigurjónsson, stofnandi og framkvæmdastjóri Kerecis sagði þörf fyrir ólíkan stuðning á mismunandi tímum. Kerecis er hratt vaxandi fyrirtæki. Guðmundur sat stjórnarfundi hjá Össuri og hefur einnig setið í stjórn fyrirtækis í kauphöll í Kanada og sínum eigin tölvufyrirtæki í Danmörku. Kerecis fékk snemma góða aðila að með aukna þekkingu og mikilvægt að vera ekki hræddur við að gefa hluti í fyrirtækinu. Árið 2014 byrjaði fyrirtækið að fá tekjur en var stofnað 2009. Þeir hafa safnað 28milljón dollara fram til þessa. Tekjurnar tvöfölduðust milli 2019 og 2020. Í dag er fyrirtækið í eigu frumkvöðla að einum þriðja. Fyrirtækið vinnur að því að koma í veg fyrir aflimanir aðallega vegna sykursýki. Guðmundur segir markmið stjórnar að fá gagnrýni á söluáætlun sem er mikilvægasta verkefnið núna. Er Kerecis að ná markmiðum sínum, hvaða vandamál eru að koma upp? Gott er að hafa innan stjórnarinnar aðila sem hafa þekkingu á þessu stigi. Hversu hratt á að ráða inn sölumenn, hversu hratt á að vaxa? Mikilvægt er að upplýsa stjórnina vel hvernig stjórnendur eru að standa sig. þú getur verið með stjórnanda sem er góður með 5 starfsmenn en ekki með stóran fjölda og halda ekki í við þroskann sem fylgir vextinum. Því er mikilvægt að færa stjórnendur til svo þeir komi ekki í veg fyrir vöxt. Á hverjum stjórnarfundi er viðskiptaáætlunin rædd. Á start up stigi er mikilvægt að leyfi séu fengin og skoðað hvort markaður sé fyrir vöruna. Þegar vöruþróun er lokið og komið tekjumódel og búið að hitta á réttan markað þá eru men minna leitandi, varan tilbúin og farið að selja hana. Er sölu og markaðsstrategian sú rétta? Allt aðrir fjárfestar hafa áhuga á þessu tímabili en því fyrra. Á þessu stigi þarf að skila skýrslum á stjórnarfundi. Þegar þú kemst á vaxtarskeið og búið að tvöfalda tekjurnar og varan er tilbúin þá er áherslan á sölu og markaðsmál sú allra mikilvægasta. Á þessu stigi hafa miklu fleiri fjárfestar áhuga og allt annað að leita eftir fjármagni. Á þessu stigi eru komnir starfsmenn sem geta gert góðar skýrslur á skiljanlegan máta. Á þessu stigi er mikilvægt að velja stjórnarmenn sem trúa á verkefnið. Betra að vera með fólki á fundi sem hefur þekkingu og er ófeimið að koma með athugsemdir. Stjórnin er einungis virk á meðan á stjórnarfundi stendur og því mikilvægt að geta leitað til stjórnarmanna á milli funda. Skýrslugjöf er gríðarlega mikilvæg eftir því sem fyrirtækið þroskast.
Guðmundur sagði að lokum að þetta væri ekki fyrsta startupið sitt og nýtur hann þeirrar reynslu núna. Hann er því búinn að vera með stjórn frá 2010 sem er mikilvægt gagnvart fjárfestum til að geta sýnt fram á festu í reksti. Mikilvægt er að allir eigi hluti í barninu hvort heldur eru starfsmenn eða stjórn. Guðmundur segir einnig mikilvægt að hafa ráðgjafanefnd og að vera alltaf leitandi eftir nýjum leiðum og huga stöðugt að starfsmannamálum og vera óhræddur við að færa fólk til þegar það ræður ekki lengur við störf sín. Svo lengi sem business planið heldur þá eru hlutirnir í lagi. Nýsköpun er enn mikilvæg og stefnumótun kemur frá starfsmönnum sem þekkja kröfur viðskiptavina. Stjórnendur og stjórn ræða síðan saman um stefnuna. Stjórnarmenn sem koma að fyrirtækinu núna eru þroskað fólk með mikla reynslu og testa stefnuna.
Guðbjörg Edda Eggertsdóttir, fjárfestir og stjórnarmaður í fjölmörgum fyrirtækjum ræddi um að í upphafi væri það frumkvöðullinn sem veldi stjórn og mikilvægt að þeir hefðu ólíkan bakgrunn og reynslu. Mikilvægt er að þeir nái vel saman og með frumkvöðlinum. Stjórnarmenn þurfa að hafa brennandi áhuga á verkefninu og treysta og trúa á frumkvöðulinn. Mikið atriði í byrjun er að allir stjórnarmenn séu hvetjandi við frumkvöðlana og að frumkvöðullinn treysti stjórn og fari að ráðum þeirra. Gott er að einhver í stjórn hafi reynslu af rekstri smærri fyrirtækja. Mikilvægt er að passa upp á að bókhald sé fært og allir standi í skilum með öll gjöld. Þegar fyrirtæki fara inn á erlendan markað er mikilvægt að fá aðila frá því landi í stjórn. Mjög langan tíma tekur oft að komast á breiðu brautina og tekur oft meira en áratug. Lánsfjármagn frá bönkum er ófáanlegt því ekkert hægt að setja að veði. Guðbjörg þekkir nokkur dæmi þar sem fjárskortur háði félagi og eigandi vildi ekki gefa eftir hluti í félaginu. Einnig hefur Guðbjörg reynslu af því að frumkvöðlar fresta stjórnarfundum því komin eru upp vandamál. Þá er mikilvægt að skipta út og fá hæfari einstaklinga í starfið. Traust er mikilvægt og að tölur séu réttar. Að lokum ræddi Guðbjörg um laun stjórnarmanna og mikilvægi þess að ákveða laun á aðalfundi félagsins ár hvert.